Damga Vergisi'nde Nüsha ve Suret Ayrımı
Kaynak: www.adanasmmmo.org
Damga Vergisi'nde "Nüsha" ve "Suret" ayrımı.
Bilindiği üzere; 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 1'inci maddesi hükmü
uyarınca, anılan kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar damga vergisine
tabidir. Kanundaki kağıtlar terimi ise, yazılıp imzalanmak veya imza yerine
geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya
belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza
kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan
belgeleri ifade etmektedir. Damga vergisinin mükellefi ise kağıtları imza
edenlerdir.
Damga Vergisi Kanunu'nun 5'inci maddesinde, bir nüshadan fazla olarak
düzenlenen kağıtların her nüshasının ayrı ayrı aynı miktar veya nispette damga
vergisine tabi olduğu; Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "IV- Makbuzlar ve
diğer kağıtlar" başlıklı bölümünün 3 numaralı fıkrasında, tabloda yazılı
kağıtlardan aslı 1.00 Türk Lirası'ndan fazla maktu ve nispi vergiye tabi
olanların resmi dairelere ibraz edilecek özet, suret ve tercümelerinin maktu
(2010 yılı için 0.55 TL) damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.
Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'nca 30.03.2010 tarihinde internet
sitesinde yayımlanan 19 Seri Nolu Damga Vergisi sirkülerinde, Damga Vergisi
Kanunu'nun konusuna giren kağıtların vergilendirilmesinde nüsha ve suret
ayrımlarında yaşanan tereddütlerin giderilmesine ilişkin olarak açıklamalarda
bulunulmuştur.
Anılan Sirkülerde de açıklandığı üzere; Damga Vergisi Kanunu uygulamasında aynı
hüküm ve kuvveti haiz olmak üzere birden fazla düzenlenmiş ve
taraf/taraflarınca ayrıca imzalanmış olan kağıtların her biri nüshadır. Bu
kapsamda nüshalar, belli bir hususu ispat ve belli etmek üzere müstakilen ve
aynı zamanda farklı mekanlarda ibraz edilebilir mahiyette olan kağıtlardır.
Suret ise aslında bulunan ibarelerin aynısını taşıyan, fakat aslında bulunan
imzaları taşımayıp aslına uygun olduğuna ilişkin onaylayanın imzasını veya
kaşesini ihtiva eden kağıtları ifade etmektedir. Taraf / taraflarınca
düzenlenerek imzalanmış, diğer bir ifadeyle hukuken tekemmül etmiş bir kağıdın
usulüne uygun olarak çıkarılmış, ancak taraflarınca ayrıca imzalanmamış
örnekleri surettir.
Kağıtların fotokopi ile çoğaltılmış örneklerinin de "Aslına uygundur"
ya da "Aslı gibidir" şerhi ile onaylayanın imzası veya kaşesini
ihtiva etmesi halinde mahiyeti itibarıyla suret; kağıdın taraflarınca ayrıca
imzalanması halinde ise nüsha olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Damga Vergisi'ne tabi kağıtlar bakımından düzenlenecek nüsha ve / veya çıkarılacak
suret sayısına ilişkin olarak Damga Vergisi Kanunu'nda herhangi bir belirleme
bulunmamaktadır. Diğer taraftan, uygulamada örnek olarak düzenlendiği
belirtilen kağıtlar bakımından, yukarıda yapılan açıklamalar dikkate alınarak
bu kağıtların nüsha ya da suret olma durumlarının belirlenmesi ve buna göre
damga vergisinin aranması gerekmektedir.
Bu itibarla, mükelleflerce düzenlenen;
- Kağıt nüshalarının birden fazla olması durumunda her bir nüsha ayrı ayrı aynı
miktar veya nispette,
- Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı şartları haiz kağıtların resmi
dairelere ibraz edilecek suretleri maktu,
damga vergisine tabi tutulacaktır.
YMM tasdik sözleşmelerinin kaç nüsha yapılacağı sorunu
Bilindiği üzere; 3568 sayılı Kanun'un 12'nci maddesi hükmüne dayanılarak
hazırlanan ve 2/1/1990 gün ve 20390 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak
yürürlüğe giren "Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler,
Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"in
10'uncu maddesinde; yeminli mali müşavirlere ilgililerce yaptırılacak tasdik
hizmetinin tasdik sözleşmesine bağlanması öngörülmüş ve tasdik sözleşmesinde
hangi hususların yer alacağı belirtilmiştir. Anılan yönetmelikte, düzenlenecek
bu sözleşmelerin kaç nüsha olacağı konusunda bir belirleme yapılmamıştır.
Konuyla ilgili olarak çıkartılan 11 Seri nolu Tebliğde yapılan açıklamalarda da
düzenlenecek tasdik sözleşmelerinin kaç nüsha olacağı konusunda bir açıklama
yapılmamış, tasdik hizmetlerinde, müteselsil seri ve sıra numarası bulunan ve
Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları
Birliği tarafından bastırılan sözleşmelerin kullanılacağı ve sözleşmelerin
anılan tebliğin ekinde verilen örneğe uygun olması gerektiği belirtilmiştir.
Anılan tebliğ ekinde yer alan sözleşme örneğinin 3 nolu "sözleşmenin
süresi, tarihi ve sözleşme yeri" başlığı altında "… İş bu sözleşme
.... 2 nüsha olarak düzenlenmiş olup, birer nüsha taraflara verilmiştir"
ibaresi yer almıştır.
Ötedenberi yapılan uygulamada; YMM odaları tarafından basılmış matbu
sözleşmeler kullanılmakta olup, bu sözleşmeler tek nüsha olarak yapılmakta ve
yapılan sözleşmenin aslı YMM'de kalmakta, YMM tarafından onaylanan bir sureti
(bir fotokopisi) ise mükellefe verilmektedir. Dolayısıyla, bir nüsha olarak
yapılan bu sözleşmeler için, yukarıda yapılan nüsha-suret ayrımına ilişkin
açıklamalara ve yasal düzenlemeye uygun olarak, tek nüsha için damga vergisi
hesaplanıp ödenmektedir.
Ancak, bu uygulama Gelir İdaresi Başkanlığı'nca vergi dairelerine gönderilen ve
sözleşmelerin, yukarıda belirtilen tebliğ ekindeki örnekte yer alan "2
nüsha düzenlenir" ibaresinden hareketle, damga vergisinin de 2 nüsha için
aranması gerektiği yazısı üzerine çeşitli vergi dairelerinde yapılan
uygulamalarda sorunlara yol açmıştır. Bu sorunların yaşanması sonrasında ise
Gelir İdaresi Başkanlığı'nca, yukarıda belirtilen 19 Seri Nolu Damga Vergisi
sirkülerindeki açıklamalar yapılmıştır. Kanımızca, anılan sirkülerde yapılan bu
açıklamalar, "sözleşme serbestisi" ilkesinin de İdarece göz önünde
bulundurulduğu ve düzenlenecek tasdik sözleşmelerinde " 2 nüsha"
ibaresinin "1 nüsha ve 1 suret " şeklinde anlaşılması gerektiği şeklinde
yapılmış açıklamalardır. Dolayısıyla, 19 Seri Nolu Damga Vergisi sirkülerindeki
açıklamalardan sonra, uygulamada 2 nüsha sözleşme yapma zorunluluğu ve buna
bağlı olarak 2 nüsha için damga vergisi aranması yoluna gidilmemelidir. Buna
rağmen, uygulama birliğinin sağlanamadığı ve farklı vergi dairelerince farklı
işlemler yapıldığına tanık olunmaktadır. Bu tür farklı uygulamalara meydan
verilmemesi için, Gelir İdaresince konunun daha açık bir şekilde
düzenlenmesinde ve tüm teşkilata duyurulmasında yarar vardır.
http://www.adanasmmmo.org/govde_detay.php?id=84&baslik=Damga+Vergisi'nde+N%C3%BCsha+ve+Suret+Ayr%C4%B1m%C4%B1
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder